Değişken Tanımlamaları, Operatörler
Değişkenlerin yazım kuralları, dğişken tipleri ve operatöler...
Değişken Tanımlamaları
JAVA SCRİPTTE DEĞİŞKENLERİN ÖZELLİKLERİ
- Değişkenler verileri saklarlar ve onlara erişimi sağlarlar.
- Bir değişkenin kapsamı global ya da lokal olabilir. Bir global değişkene sayfa üzerinde herhangi bir JavaScript'ten erişilebilir. Lokal değişken ise değerin atandığı yordam içinde geçerlidir.
- Bir değişkeni bir fonksiyonun dışında tanımlarsanız o global bir değişken olarak düşünülür.
- Bir değişkeni bir fonksiyon içinde tanımlarsanız Lokal bir değişken olarak düşünülür.
- Verinin türüne bağlı olarak değer üzerinde belli işlemler yapılabilir ya da yapılamaz. Örneğin iki string değer üzerinde aritmetik işlem yapılamaz.
DEĞİŞKENLERİN YAZIM KURALLARI
- Değişkenleri isimlendirirken dikkat etmemiz gereken bazı kurallar vardır:
- Değişken ismi harf, rakam veya "_" (altçizgi) karakterlerinden oluşabilir.
- Değişken isminin ilk karakteri bir harf veya "_" (alt çizgi) işareti olmalıdır.
- JavaScript küçük harf, büyük harf ayrımı yapar. Mesela değişken isminiz DEGER ise, bu değişkeni hep böyle büyük harflerle yazmak zorundasınız. “deger” şeklinde yazarsanız, gözatıcı bunu farklı bir değişken olarak okur.
- Değişken isimlerinin uzunluğu maksimum 255 karakter kadar olabilir
- Değişken isimleri içinde diğer semboller (+, -, /, boşluk, vb.) yer alamaz.
- Değişken isimlerinde İngilizce"de olmayan karakterleri (ş, ç, ö, vb.) kullanmayınız.
DEĞİŞKEN TİPLERİ
Sayı Değişkeni(Number) : Sayı, ondalık sayı, pozitif sayı veya negatif sayı olabilir. Sayı değişkenlerle aritmetik işlemler yapılabilir.
<html>
<body>
Java Script Sayı Tipi Değişkeni Örneği
</br></br>
<script type="text/javascript">
var sayi1 = 5;
var sayi2 = 10;
var sonuc = sayi1 * sayi2;
document.write(sayi1);
document.write(" ile");
document.write(sayi2);
document.write(" un çarpımları;<br>");
document.write(sonuc);
document.write(" dir.");
</script>
</body>
</html>
Bu örnekte “sayi1” sayısal değişkeni ile “sayi2” sayısal değişkeni çarptırılmış ve sonucu “sonuc” değişkenine atanmış ve “document.write” kodu ile ekrana “sonuc” değişkeni yazdırılmıştır.
Mantıksal Değişken(Boolean) : Değeri true veya false olmaktadır. “true” için 1, “false” için 0 değerini verir.
<html>
<body>
Java Script Boolean Tipi Örneği
</br></br>
<script type="text/javascript">
var olemi = true;
if(olemi == true){
document.write("Öledir");
}
</script>
</body>
</html>
Örnekte “olemi” değişkenine “true” mantıksal değeri verilmiş ve “if “ yapısı ile doğruluğu kontrol edilmiştir.
Alfanumarik Değişken(String) : Karakter ve karakter dizilerini depolar ve istediğimizde çağırır.
<html>
<body>
Java Script String Tipi Değişkeni Örneği
</br></br>
<script type="text/javascript">
var ad = "Semih";
var soyad = " Güzelel";
var isim = ad + soyad;
document.write(isim);
</script>
</body>
</html>
“ad” ve “soyad” değişkeni “+” operatörü ile birleştirilip “isim” değişkenine aktarılmıştır.
Nesnesel Değişkenler(Object) : Bu değişken türü Browserdaki neseleri tutar.Fakat nesneler genelde direk yazılırlar ama istenirse bir değişkene aktarılabilir.
<html>
<body>
Java Script Nesne Değişkeni Örneği
</br></br>
<script type="text/javascript">
var yer = window.location.protocol;
if (yer == "http:" )
{ document.write ("Bu Sayfa URL’ den geliyor.") }
else
{ document.write ("Bu Sayfa HDD’ den geliyor") }
</script>
</body>
</html>
Buradan anlaşıldığı gibi “yer” değişkenine “window.location.protocol” yani dosyamızın bulunduğu yerin protokolünü aktardık ve “http:” protokolüne eşit olup olmadığını sorgulattık.
Fonksiyon Tipi(Function) : Javascript'in en önemli kısmı fonksiyonlardır. Javascript'e fonksiyonlarla iş yaptırılmaktadır. Bazı fonksiyonlar önceden tanımlanmıştır; bunlara metod denir.
<SCRIPT type="text/javascript">
function sayfac()
{
window.open("http://www.google.com",
"mywindow","location=1,status=1,scrollbars=1,menubar=no, toolbar=no, scrollbars, width=200,height=300");
}
</SCRIPT>
<a href="javascript: sayfac()">Sayfayı Aç</a>
Burada "sayfac" fonksiyonuna "google.com" sitesi özel boyutlarda açılmak için tanımlanmış ve "Sayfayı Aç" linki ile çağrılmıştır.
Operatörler
JavaScript operatör tipleri aşağıdaki operatör sınıfları ile ifade edilir.Operatörler karşılaştırma, aritmetik gibi işlemlerde kullanılırlar.
Aritmetik Operatörler :
Standart aritmetik operatörler toplama (+), çıkarma (-), çarpma (*) ve bölmedir (/).Ve ayrıca mod(%), ekleme(++), eksiltme(--) operatörleri bulunur.
<html>
<body>
Java Script Operatörler
</br></br>
<script type="text/javascript">
var sayi1 = 20;
var sayi2 = 4;
var toplam = sayi1 + sayi2;
var carpım = sayi1 * sayi2;
var fark = sayi1 - sayi2;
var bolum = sayi1 / sayi2;
var mod = sayi1 % sayi2;
alert("1.sayı " + sayi1 + " dir" + " 2.sayı " + sayi2 + " tür." +
"Toplamı " + toplam + " Çarpımı " + carpım + " Farkı " + fark + "
Bölümü " + bolum + " Modu " + mod + " dır." );
</script>
</body>
</html> 
Karşılaştırma Operatörleri :
Eşitlik (Equal)(==) : Eğer değişkenler birbirleri ile eşit ise "true" geri döner. Eğer değişkenler aynı türden değilse, JavaScript değişkenler karşılaştırma için uygun bir tipe dönüştürür.
Eşitsizlik (Not equal)(!=) : Eğer değişkenler birbirleri ile eşit değilse "true" geri döner. Eğer değişkenler aynı türden değilse, JavaScript değişkenleri karşılaştırma için uygun bir tipe dönüştürür.
Katı eşitlik (Strict equal)(===) : Eğer değişkenler birbirleri ile eşit ve aynı türden ise "true" geri döner.
Katı eşitsizlik (Strict not equal)(!==) : Eğer değişkenler birbirleri ile eşit değilse ve/veya aynı türden değilse "true" geri döner.
Büyüktür (Greater than)(>) : Soldaki değişken sağdakinden büyükse "true" geri döner.
Büyük veya eşittir(Greater than or equal) : Soldaki değişken sağdakinden büyük veya eşitse "true" geri döner.
Küçüktür (Less than)(<) : Soldaki değişken sağdakinden küçükse "true" geri döner.
Küçük veya eşittir (Less than or equal)(<=) : Soldaki değişken sağdakinden küçük veya eşitse "true" geri döner.
Atama Operatörü :
Atama operatörü bildiğimiz (=) işareti ile yapılır.Amacı sağdaki değeri soldaki değişkene aktarmaktır.Eşittir işraretinin sol tarafına standart operatörler yazılablir böyleceişlemi kısa yoldan yapmış oluruz.
Koşul Operatörü :
Koşul operatörü, if..else deyiminde olduğu gibi bir karşılaştırma yapılmasını ve bu karşılaştırma sonucunun true veya false olmasına göre belirtilen değerlerin dönmesini veya JavaScript kodlarının çalıştırılmasını sağlar.
sonuc = karsilastirma ? Olumlu : Olumsuz
if(karsilastirma)
{
Olumlu // JavaScript kodları
}
else
{
Olumsuz // JavaScript kodları
}
Mantıksal Operatörler :
Mantıksal VE (Logical AND) Operatörü(&&) : Eğer solundaki operand false değerine çevrilebilirse bu operand döner. Diğer türlü sağındaki operand döner. Boolean değerler kullanıldığında her iki operandın değeri true ise true döner. Diğer türlü false geri döner.
Mantıksal VEYA (Logical OR) Operatörü(||) : Eğer solundaki operand true değerine çevrilebilirse bu operand döner. Diğer türlü sağındaki operand döner. Boolean değerler kullanıldığında iki operandın herhangi birinin değeri true ise true döner. İkisinin false olması durumunda false döner.
Mantıksal DEĞİL (Logical NOT) Operatörü(!) : Tek operand ile kullanılır. Operandın değeri true ise false, false ise true döner.
Semih Güzelel
