Ajax Nedir?
"ajax;ne Bir Dil,ne De Bir Kütüphane De?ildir. Ajax Sadece Bir Yöntemdir."
-Ajax; sadece,kabaca ve 'halk dilinden' ;sayfan?n tamam? yüklenmeden, yenilenmeden; istenilen k?sm?n?n güncellenmesini('anl?k
güncelleme' denilmekte) sa?lar.Budur...Ve tabiki javan?n 'nimetlerinden' yararland??? için, javan?n hemen tüm imkanlar?n? kullan?yor (ki san?r?m ba?lang?çta ajaxa ilgi duyanlar?n ço?unun,ilgi duymas?n?n sebebi...ör:accordion veya java scrpt örnekleri v.b. gibi)
-Ajax; sunucu de?ilde,istemci pc de çal??t???ndan dolay?,bir webmaster aç?s?ndan ve sitesinin güvenli?i konusunda paranoyakl?k derecesinde hassasiyet gösterenler aç?s?ndan bazen insan? dü?ünmeye sevkedebilmekte(ör:güvenli?i ön planda olan yap?lacak kurumsal! bir sitede ajax kullan?lmas?) Tabiki bu durum içinde yard?mc? imkanlar yok de?il(obfuscate olay?).Fakat,birdefa istemciye kodlar gittikten sonra,azimli bir 'kötü huy', 3-5 hafta bilemedik 1 ay u?ra??p,sonra kodlar? çözmesin?:) olamazm?ki?...Kaynak kodlar?n?n görünecebilece?ini,bu duruma önem verenler! bilmesi gerekmekte. (biraz kaba olacak ama,ajax kullanan/kullanmaya yatk?n geli?tiricilerden baz?lar? "aç?k kaynak kod" dü?üncesini destekleyen yada benimseyen ki?iler olmas?n?n sebebini bazen bu duruma
ba?l?yorum. Çünkü ba?ka ne yap?labilirki? malum saten aç?k! kaynak! kod!.)
-Ajaxtaki;" 'geri' fonksiyonu" sorunu malum bilinmekte. (?uanki bildiklerime göre bu sorun tam olarak çözülmü? de?il)
-Ajax;tan?mlamalar?nda webde, "java scrpt and xml" diye ba?layan anlat?mlar fazlas?yla var.Fakat bir seviyeden sonra, geli?mi? uygulamalar v.b. a?amas?na gelindi?inde görülüyorki asl?nda %70-80 java scrpt,java ö?renilmekte:) (Bazen dü?ünüyorum,acaba bundan dolay?m?, webde fazlaca haz?r ajax, java scrpt v.b. kütüphanelerinin 'yard?mc?lar?n?n' bulunmas?)
-"Ajax;ne bir dil,ne de bir kütüphane de?ildir.Ajax sadece bir yöntemdir."..
Hal böyle iken, asenkron çal??mas? ve " sadece istenilen yerin güncellenmesi" güzelli?i d???nda,acaba neden Ajax kullan?lmakta?
cevap, webde ba?? çeken kurumlar?n(google v.s.) ajax? kullanmas?ndan do?an bir popülarite olmas?n?
E?er yukar?daki 1-2 özellik d???nda,bir güzellik,ho?nutluk isteniliyorsa;bence flash yada flexe bir bakmak daha mant?kl? de?ilmidir?
-E?er Ajax bir popülarite ise;yak?n zamanda ç?kan ve ç?kacak olan Adobe ürünlerinden,dolay? bu popülaritesini "Action Scripte"
kapt?raca??n? ve zamanla ajax kullan?m?n?n belki azalabilece?ini dü?ünmeden edemiyorum:)
(yaz? javay? ö?renebilme kabiliyetsizli?imden do?an bir yaz?d?r:) )
.Ve tabiki javan?n 'nimetlerinden'
yararland??? için, javan?n hemen tüm imkanlar?n? kullan?yor
Java de?il JavaScript. ?kisi aras?nda uçurumlar kadar fark var. Sadece isimleri benzer.
-Ajax; sunucu de?ilde,istemci pc de çal??t???ndan dolay?,bir webmaster
aç?s?ndan ve sitesinin güvenli?i konusunda paranoyakl?k derecesinde
hassasiyet gösterenler aç?s?ndan bazen insan? dü?ünmeye
sevkedebilmekte
Hiç gere?i yok. AJAX ile sunucuya istemde bulunuyorsun. Bunu pekâla standart HTML formlar? ile de yapabilirsin.
Ne fark edecek? Öyle de istemci ile sunucu GET / POST metodlar? ile haberle?iyor; böyle de.
AJAX sacede istemci / sunucu aras?nda bir köprü -- ne eksik ne fazla.
AJAX güvensiz de?ildir. Endi?eye kap?lmaya gerek yok.
Ha, adam gibi kullanmazsan güvenlik aç??? olu?turursun (XSS injection vb) o ayr?.
(ör:güvenli?i ön planda olan yap?lacak kurumsal! bir sitede
ajax kullan?lmas?) Tabiki bu durum içinde yard?mc? imkanlar yok
de?il(obfuscate olay?).
Ona da gerek yok. Kullan?c? taraf?ndaki JavaScript
- hassas veri içermez,
- güvenlik aç??? içermez (oturup kredi kart? bilginizi JS de?i?kenine gömerseniz onu bilemem tabii)
- kullan?c?n?n dü?melere / linklere t?klad???nda sunucuya veri gönderip / sunucudan veri almaya yarayan köprü (stub)
niteli?indeki AJAX metodlar?n? gizleseniz de gizlemeseniz de de?i?en bir ?ey olmaz.
Obfuscation'?n iki avantaj?
- i? mant???n? gizler
- dosya boyutunu küçültür.
Fakat kesinlikle güvenlik artt?r?c? bir etmen de?ildir. Zatan JavaScript için güvenlik önlemi almak "yersiz"dir.
(tüm do?rulama ve güvenlik i?lemlerini "akl? olan" sunucu taraf?nda yapar)
Fakat,birdefa istemciye kodlar gittikten sonra,azimli
bir 'kötü huy', 3-5 hafta bilemedik 1 ay u?ra??p,sonra kodlar? çözmesin?:)
Sunucudaki kodlar? ve veritaban? ?emas?n? bilmediktan sonra istedi?i kadar u?ra?s?n.
olamazm?ki?...
vakti bolsa neden olmas?n. Bir ?ey elde edemez o ayr?.
Kaynak kodlar?n?n görünecebilece?ini,bu duruma önem verenler!
bilmesi gerekmekte.(biraz kaba olacak ama,ajax kullanan/kullanmaya yatk?n
geli?tiricilerden baz?lar? "aç?k kaynak kod" dü?üncesini destekleyen yada
benimseyen ki?iler olmas?n?n sebebini bazen bu duruma ba?l?yorum.Çünkü ba?ka
ne yap?labilirki? malum saten aç?k! kaynak! kod!.)
Uzaktan yak?ndan ilgisi yok.
-Ajaxtaki;" 'geri' fonksiyonu" sorunu malum bilinmekte.(?uanki bildiklerime
göre bu sorun tam olarak çözülmü? de?il)
Evet sorun var.
Hay?r çözümleri de var (google: browser back button ajax)
ve iyi çözümler de var.
-Ajax;tan?mlamalar?nda webde, "java scrpt and xml" diye ba?layan anlat?mlar
fazlas?yla var.Fakat bir seviyeden sonra, geli?mi? uygulamalar v.b.
a?amas?na gelindi?inde görülüyorki asl?nda %70-80 java scrpt,java
Salt JavaScript bilerek adam gibi web uygulamas? geli?tirilemez.
- sunucu tabanl? dile hakim olmak
- veritaban? mimarisine hakim olmak (normalizasyon / optimizasyon vb.)
- modelleme / sistem mimarisi / uml vb. bilgisine sahip olmak.
- eri?ilebilirlik, kullan?labilirlik ve standartlar üçlüsünü bilmek
gibi pek çok ?ey de girer i?in içine.
-"Ajax;ne bir dil,ne de bir kütüphane de?ildir.Ajax sadece bir yöntemdir."..
Do?rudur, kat?l?yorum.
Hal böyle iken, asenkron çal??mas? ve " sadece istenilen yerin
güncellenmesi" güzelli?i d???nda,acaba neden Ajax kullan?lmakta?
Bu güzellikler yetmez mi?
cevap,webde
ba?? çeken kurumlar?n(google v.s.) ajax? kullanmas?ndan do?an bir popülarite
olmas?n?
madalyonun di?er yüzü:
web'de ba?? çeken kurumlar neden kullan?c? deneyimini güçlendiren böyle bir paradigmay? seçmi? olsunlar?
popüler olmak için mi? yoksa hedef kitlelerine daha kullan??l? bir arayüz sunmak için mi?
E?er yukar?daki 1-2 özellik d???nda,bir güzellik,ho?nutluk
isteniliyorsa;bence flash yada flexe bir bakmak daha mant?kl? de?ilmidir?
salt flash ile yap?lan bir site
- ciddi anlamda eri?ilebilirik sorunu içerir
- google taraf?ndan endekslenmez
- görsel ya da motor engelli kimselerin bu siteyi kullanmas? olanaks?zd?r
- büyük bir flash (flex) uygulanmas?n?n yüklenmesi ayn? büyüklükteki AJAX uygulamas?ndan kat kat fazla vakit al?r
(evet beklerken pin pon oynatabilirsin ba?lang?ç sahnesinde ama kullan?c?lar bekleyip pin pon oynamak de?il, h?zl?ca veriye eri?mek istiyorlar günümüzde)
90'l? y?llardaki flash intro'lu eri?ilmez siteler dönemine geri dönmek istiyoruz demeyin sak?n.
-E?er Ajax bir popülarite ise;yak?n zamanda ç?kan ve ç?kacak olan Adobe
ürünlerinden,dolay? bu popülaritesini "Action Scripte" kapt?raca??n? ve
zamanla ajax kullan?m?n?n belki azalabilece?ini dü?ünmeden edemiyorum:)
Yukar?daki sorunlara (ve fazlas?na) ciddi anlamda çözüm bulunamad?ktan sonra adobe istedi?i kadar flex'i ön plana ç?karmaya çal??s?n, sonuç hüsran olur.
Kaynak Volkan Ozcelik ajax-tr mail grubu
güncelleme' denilmekte) sa?lar.Budur...Ve tabiki javan?n 'nimetlerinden' yararland??? için, javan?n hemen tüm imkanlar?n? kullan?yor (ki san?r?m ba?lang?çta ajaxa ilgi duyanlar?n ço?unun,ilgi duymas?n?n sebebi...ör:accordion veya java scrpt örnekleri v.b. gibi)
-Ajax; sunucu de?ilde,istemci pc de çal??t???ndan dolay?,bir webmaster aç?s?ndan ve sitesinin güvenli?i konusunda paranoyakl?k derecesinde hassasiyet gösterenler aç?s?ndan bazen insan? dü?ünmeye sevkedebilmekte(ör:güvenli?i ön planda olan yap?lacak kurumsal! bir sitede ajax kullan?lmas?) Tabiki bu durum içinde yard?mc? imkanlar yok de?il(obfuscate olay?).Fakat,birdefa istemciye kodlar gittikten sonra,azimli bir 'kötü huy', 3-5 hafta bilemedik 1 ay u?ra??p,sonra kodlar? çözmesin?:) olamazm?ki?...Kaynak kodlar?n?n görünecebilece?ini,bu duruma önem verenler! bilmesi gerekmekte. (biraz kaba olacak ama,ajax kullanan/kullanmaya yatk?n geli?tiricilerden baz?lar? "aç?k kaynak kod" dü?üncesini destekleyen yada benimseyen ki?iler olmas?n?n sebebini bazen bu duruma
ba?l?yorum. Çünkü ba?ka ne yap?labilirki? malum saten aç?k! kaynak! kod!.)
-Ajaxtaki;" 'geri' fonksiyonu" sorunu malum bilinmekte. (?uanki bildiklerime göre bu sorun tam olarak çözülmü? de?il)
-Ajax;tan?mlamalar?nda webde, "java scrpt and xml" diye ba?layan anlat?mlar fazlas?yla var.Fakat bir seviyeden sonra, geli?mi? uygulamalar v.b. a?amas?na gelindi?inde görülüyorki asl?nda %70-80 java scrpt,java ö?renilmekte:) (Bazen dü?ünüyorum,acaba bundan dolay?m?, webde fazlaca haz?r ajax, java scrpt v.b. kütüphanelerinin 'yard?mc?lar?n?n' bulunmas?)
-"Ajax;ne bir dil,ne de bir kütüphane de?ildir.Ajax sadece bir yöntemdir."..
Hal böyle iken, asenkron çal??mas? ve " sadece istenilen yerin güncellenmesi" güzelli?i d???nda,acaba neden Ajax kullan?lmakta?
cevap, webde ba?? çeken kurumlar?n(google v.s.) ajax? kullanmas?ndan do?an bir popülarite olmas?n?
E?er yukar?daki 1-2 özellik d???nda,bir güzellik,ho?nutluk isteniliyorsa;bence flash yada flexe bir bakmak daha mant?kl? de?ilmidir?
-E?er Ajax bir popülarite ise;yak?n zamanda ç?kan ve ç?kacak olan Adobe ürünlerinden,dolay? bu popülaritesini "Action Scripte"
kapt?raca??n? ve zamanla ajax kullan?m?n?n belki azalabilece?ini dü?ünmeden edemiyorum:)
(yaz? javay? ö?renebilme kabiliyetsizli?imden do?an bir yaz?d?r:) )
.Ve tabiki javan?n 'nimetlerinden'
yararland??? için, javan?n hemen tüm imkanlar?n? kullan?yor
Java de?il JavaScript. ?kisi aras?nda uçurumlar kadar fark var. Sadece isimleri benzer.
-Ajax; sunucu de?ilde,istemci pc de çal??t???ndan dolay?,bir webmaster
aç?s?ndan ve sitesinin güvenli?i konusunda paranoyakl?k derecesinde
hassasiyet gösterenler aç?s?ndan bazen insan? dü?ünmeye
sevkedebilmekte
Hiç gere?i yok. AJAX ile sunucuya istemde bulunuyorsun. Bunu pekâla standart HTML formlar? ile de yapabilirsin.
Ne fark edecek? Öyle de istemci ile sunucu GET / POST metodlar? ile haberle?iyor; böyle de.
AJAX sacede istemci / sunucu aras?nda bir köprü -- ne eksik ne fazla.
AJAX güvensiz de?ildir. Endi?eye kap?lmaya gerek yok.
Ha, adam gibi kullanmazsan güvenlik aç??? olu?turursun (XSS injection vb) o ayr?.
(ör:güvenli?i ön planda olan yap?lacak kurumsal! bir sitede
ajax kullan?lmas?) Tabiki bu durum içinde yard?mc? imkanlar yok
de?il(obfuscate olay?).
Ona da gerek yok. Kullan?c? taraf?ndaki JavaScript
- hassas veri içermez,
- güvenlik aç??? içermez (oturup kredi kart? bilginizi JS de?i?kenine gömerseniz onu bilemem tabii)
- kullan?c?n?n dü?melere / linklere t?klad???nda sunucuya veri gönderip / sunucudan veri almaya yarayan köprü (stub)
niteli?indeki AJAX metodlar?n? gizleseniz de gizlemeseniz de de?i?en bir ?ey olmaz.
Obfuscation'?n iki avantaj?
- i? mant???n? gizler
- dosya boyutunu küçültür.
Fakat kesinlikle güvenlik artt?r?c? bir etmen de?ildir. Zatan JavaScript için güvenlik önlemi almak "yersiz"dir.
(tüm do?rulama ve güvenlik i?lemlerini "akl? olan" sunucu taraf?nda yapar)
Fakat,birdefa istemciye kodlar gittikten sonra,azimli
bir 'kötü huy', 3-5 hafta bilemedik 1 ay u?ra??p,sonra kodlar? çözmesin?:)
Sunucudaki kodlar? ve veritaban? ?emas?n? bilmediktan sonra istedi?i kadar u?ra?s?n.
olamazm?ki?...
vakti bolsa neden olmas?n. Bir ?ey elde edemez o ayr?.
Kaynak kodlar?n?n görünecebilece?ini,bu duruma önem verenler!
bilmesi gerekmekte.(biraz kaba olacak ama,ajax kullanan/kullanmaya yatk?n
geli?tiricilerden baz?lar? "aç?k kaynak kod" dü?üncesini destekleyen yada
benimseyen ki?iler olmas?n?n sebebini bazen bu duruma ba?l?yorum.Çünkü ba?ka
ne yap?labilirki? malum saten aç?k! kaynak! kod!.)
Uzaktan yak?ndan ilgisi yok.
-Ajaxtaki;" 'geri' fonksiyonu" sorunu malum bilinmekte.(?uanki bildiklerime
göre bu sorun tam olarak çözülmü? de?il)
Evet sorun var.
Hay?r çözümleri de var (google: browser back button ajax)
ve iyi çözümler de var.
-Ajax;tan?mlamalar?nda webde, "java scrpt and xml" diye ba?layan anlat?mlar
fazlas?yla var.Fakat bir seviyeden sonra, geli?mi? uygulamalar v.b.
a?amas?na gelindi?inde görülüyorki asl?nda %70-80 java scrpt,java
Salt JavaScript bilerek adam gibi web uygulamas? geli?tirilemez.
- sunucu tabanl? dile hakim olmak
- veritaban? mimarisine hakim olmak (normalizasyon / optimizasyon vb.)
- modelleme / sistem mimarisi / uml vb. bilgisine sahip olmak.
- eri?ilebilirlik, kullan?labilirlik ve standartlar üçlüsünü bilmek
gibi pek çok ?ey de girer i?in içine.
-"Ajax;ne bir dil,ne de bir kütüphane de?ildir.Ajax sadece bir yöntemdir."..
Do?rudur, kat?l?yorum.
Hal böyle iken, asenkron çal??mas? ve " sadece istenilen yerin
güncellenmesi" güzelli?i d???nda,acaba neden Ajax kullan?lmakta?
Bu güzellikler yetmez mi?
cevap,webde
ba?? çeken kurumlar?n(google v.s.) ajax? kullanmas?ndan do?an bir popülarite
olmas?n?
madalyonun di?er yüzü:
web'de ba?? çeken kurumlar neden kullan?c? deneyimini güçlendiren böyle bir paradigmay? seçmi? olsunlar?
popüler olmak için mi? yoksa hedef kitlelerine daha kullan??l? bir arayüz sunmak için mi?
E?er yukar?daki 1-2 özellik d???nda,bir güzellik,ho?nutluk
isteniliyorsa;bence flash yada flexe bir bakmak daha mant?kl? de?ilmidir?
salt flash ile yap?lan bir site
- ciddi anlamda eri?ilebilirik sorunu içerir
- google taraf?ndan endekslenmez
- görsel ya da motor engelli kimselerin bu siteyi kullanmas? olanaks?zd?r
- büyük bir flash (flex) uygulanmas?n?n yüklenmesi ayn? büyüklükteki AJAX uygulamas?ndan kat kat fazla vakit al?r
(evet beklerken pin pon oynatabilirsin ba?lang?ç sahnesinde ama kullan?c?lar bekleyip pin pon oynamak de?il, h?zl?ca veriye eri?mek istiyorlar günümüzde)
90'l? y?llardaki flash intro'lu eri?ilmez siteler dönemine geri dönmek istiyoruz demeyin sak?n.
-E?er Ajax bir popülarite ise;yak?n zamanda ç?kan ve ç?kacak olan Adobe
ürünlerinden,dolay? bu popülaritesini "Action Scripte" kapt?raca??n? ve
zamanla ajax kullan?m?n?n belki azalabilece?ini dü?ünmeden edemiyorum:)
Yukar?daki sorunlara (ve fazlas?na) ciddi anlamda çözüm bulunamad?ktan sonra adobe istedi?i kadar flex'i ön plana ç?karmaya çal??s?n, sonuç hüsran olur.
Kaynak Volkan Ozcelik ajax-tr mail grubu
Yorumunuzu Ekleyin