Konular
Videolar
Sunular
Testler

$_FILES

Örnek kod ve açıklamalar

$_FILES$_FILES , $_ENV , $_SESSION , $_REQUEST

Dosya yükleme

Genel olarak php ile dosyaların gönderilmesi ve yüklenmesi iki kısımda inceleyebiliriz. Bunlardan birincisi, dosyalarımızın sunucumuza geçici olarak yüklenmesidir.Öncelikle yapmamız gereken bir tane dosya yükleme formu oluşturmamız olacaktır.

 

<form action="dosya_yukle.php" method="post" enctype="multipart/form-data">
        <label for="file">Dosya Adı:</label>
        <input type="file" name="file" id="file" />
        <input type="submit" name="submit" value="Yükle" />
</form>

şeklinde dosya yükleme formunu oluşturup form.php adı altında kaydetmemiz yeterli olacaktır. Daha sonra da form tarafından gönderilen verilerin işleneceği dosya_yukle.php adındaki dosyamızı oluşturmayalıyız. Onu da,

<?
if ($_FILES["file"]["error"] > 0)
  {
  echo "Error: " . $_FILES["file"]["error"] . "<br />";
  }
else
  {
  echo "Yüklenen dosya: " . $_FILES["file"]["name"] . "<br />";
  echo "Dosyanın türü: " . $_FILES["file"]["type"] . "<br />";
  echo "Dosyanın büyüklüğü: " . ($_FILES["file"]["size"] / 1024) . " Kb<br />";
  echo "Geçici depo adresi: " . $_FILES["file"]["tmp_name"];
  }
?>

şeklinde oluştururuz. Buradaki bazı kullanımlar çok önemlidir.

  • $_FILES["file"]["error"]
    Dosya yüklenmesinde eğer bir sorun ile karşılaşıldıysa karşılaşılan sorunu
  • $_FILES["file"]["name"]
    Yüklediğimiz dosyanın adını
  • $_FILES["file"]["type"]
    Yüklenilen dosyanın türünü
  • $_FILES["file"]["size"]
    Yüklediğimiz dosyanın büyüklüğünü
  • $_FILES["file"]["tmp_name"]
    Yüklediğimiz dosyanın sunucu tarafından oluşturulan geçici kopyasının adını bizlere vermektedir.

$_FILES['file']['error'] Hata kodudur. Form doldurulup gönderildiğinde dosya geçici dizine geçici bir isimle yüklenir ve PHP $_FİLES dizisini kullanarak dosyayı istediğimiz dizine kopyalayabiliriz. Örnek:
 

<?php
        $uploaddir= '/var/www/dosya/';
        $uploadfile=$uploaddir.basename($_FILES['userfile']['name']);

        if (move_uploaded_file($_FILES['userfile']['tmp_name'], uploadfile)) {
            echo 'Dosya yüklemesi sorunsuz bir şekilde yapıldı';
        }else {
            echo 'Dosya yüklemesinde bir hata var. Hata Kodu:'.$_FILES['userfile']['error'];
        }
       
        echo 'Dosya ile ilgili ayrıntılı bilgi :';
       
        print_r($_FILES);
?>
 

Yukarıdaki kullanımda dosyamızı sunucumuza yükleyip, sunucuda geçici olarak bir kopyasını oluşturduk. İkinci kısımda ise, geçici olarak oluşturulan bu dosyanın sunucularımızda kalıcı olarak depolanmasını sağlayacağız. Bu kısımda, kaydetmiş olduğumuz dosya_yukle.php dosyasına ek satırlar eklememiz gerekecek ve dosyamızın en son hali,

<?php
if ($_FILES["file"]["error"] > 0)
        {
        echo "Error: " . $_FILES["file"]["error"] . "<br />";
        }
else
        {
        echo "Yüklenen dosya: " . $_FILES["file"]["name"] . "<br />";
        echo "Dosyanın türü: " . $_FILES["file"]["type"] . "<br />";
        echo "Dosyanın büyüklüğü: " . ($_FILES["file"]["size"] / 1024) . " Kb<br />";
        echo "Geçici depo adresi: " . $_FILES["file"]["tmp_name"] . "<br />";
        
        if (file_exists("Depo/" . $_FILES["file"]["name"]))
             {
             echo $_FILES["file"]["name"] . " kalıcı olarak depolanamadı. Aynı adı taşıyan başka bir dosya bulunmakta. ";
             }
      else
            {
            move_uploaded_file($_FILES["file"]["tmp_name"], "Depo/" . $_FILES["file"]["name"]);
            echo "Kalıcı depo adresi: " . "Depo/" . $_FILES["file"]["name"];
           }
        }
?>

şeklinde olmalıdır. Eklediğimiz satırların yaptığı işlere gelince,

if (file_exists("Depo/" . $_FILES["file"]["name"]))- Yüklediğimiz dosyanın Depo adlı klasörün içinde olup olmadığını kontrol ediyor. Eğer aynı adı yaşıyan başka bir dosya bulunuyorsa, hata veriyor ve dosyayı taşımıyor. Eğer aynı adı taşıyan başka bir dosya bulunmuyorsa, move_uploaded_file($_FILES["file"]["tmp_name"], "Depo/" . $_FILES["file"]["name"]) komutu ile geçici olarak oluşturulan dosyayı Depo klasörünün içerisine kopyalıyor. Ancak geçici olarak yüklenen dosyaları taşıyacağımız klasörün oluşturulmuş olması gerekmektedir. Php ile dosya yüklerken yapabileceklerimiz bunlarla da sınırlı değil. Yükleyeceğimiz dosyaların türlerini ya da boyutlarını da kontrol etmemiz mümkündür. Yapmamız gereken sadece küçük bir if cümleciği yazıp kontrol sağlamaktır.

Birden Fazla Dosya Yükleme

PHP ile aynı anda birden fazla dosya yüklenebilir. bunun için dosya yükleme formunun uygun şekilde yapılması gereklidir. Örneğin
 
<form action='' method='enctype=multipart/form-data'>
Resimler:
<input type='file' name='pictures[]'>
<input type='file' name='pictures[]'>
<input type='file' name='pictures[]'>
<form>
 
  Form doldurulup gönderildiğinde dosyalara $_FILES değişkeni kullanarak ulaşabiliriz. Tek dosya yüklemesinden farklı olarak
 

$_FILES['pictures']['name'],
$_FILES['pictures']['tmp_name'],
$_FILES['pictures']['size']
ve $_FILES['pictures']['type'] birer dizi (array) olarak oluşturulur.

$_FILES['pictures']['name'][0] İlk dosyanın adı
$_FILES['pictures']['name'][1] İkinci dosyanın adı
$_FILES['pictures']['name'][2] Üçüncü dosyanın adı

$_FILES['pictures']['size'][0] İlk dosyanın boyutu
$_FILES['pictures']['size'][1] İkinci dosyanın boytu
$_FILES['pictures']['size'][0] Üçüncü dosyanın boyutu

Birden çok dosyayı aşağıdakine benzer bir kodla sunucuya yükleyebiliriz.
 
<?php
  foreach($_FILES['pictures']['error'] as $key => $error) {
           
            if($error == UPLOAD_ERR_OK) {
                   
                    $tmp_name = $_FILES['pictures']['tmp_name'][$key];
                    $name = $_FILES['pictures']['name'][$key];
                    move_uploaded_file($tmp_name,$name);
            }
}
?> 

Dosyaları güvenlik için kontrol etmemiz gerekir, bu kontrolu $_FILES['userfile']['type'] değerini kullanarak yapabilirsiniz. Bu değer tarayıcı tarafından gönderildiği ve PHP bu değeri ayrıntılı kontrol etmediği için olması gereken değerinden farklı gönderilebilir. Daha güvenli kontrol için mime_content_type() ,getimagesize() gibi komutla dosya hakkında daha fazla bilgi edinilebilir.

İpuçları Öneriler

1) Php.ini deki upload_max_filesizebelirterciyle belirtilen boyuttan fazla boyuttaki dosyaları yüklenmeye çalışıldığında hata verir. Bu belirteci ihtiyaca göre ayarlanmalıdır.

2) Php.ini deki post_max_sizebelirtecinin değeri de dosya yüklemeleri etkiler. upload_max_filesizedeğeri post_max_size değerinden büyükse boyutu post_max_size değerinden büyük dosyalar yüklenirken hata verir.

3) Yüklenen dosya türlerini kontrol etmek güvenlik için önemlidir. Bu kontrolu $_FILES['userfile']['type'] değerini kullanarak yapabilirsiniz. Bu değer tarayıcı tarafından gönderildiği ve PHP bu değeri ayrıntılı kontrol etmediği için olması gereken değerinden farklı gönderilebilir. Kullanıcı çalıştırılabilir bir dosya (Örneğin php dosyası) image/gif gibi yükleyip daha sonra bu dosyayı çalıştırıp sunucunuzda işlem yapabilir. Daha güvenli kontrol için mime_content_type( ), getimagesize() gibi fonksiyonları kullanılarak dosya türü hakkında daha doğru bilgi alınabilir.

4) Max_input_time belirteci bir betiğin girdi (input) alırken geçirebileceği azami süreyi belirtir. Bu süre yavaş bağlantılarda boyutu büyük dosyaları yükleme sırasında geçilebilir ve bu durum dosya yüklenmesine engel olur.

5) Farklı dosya sistemleri ve listeleme türleri olduğu için dosya isimlerinde boşluk, Türkçe karakter kullanılan dosyaların işlemlerinde hata olabilir.

PHP ile birçok şeyi yaptığımız gibi, elimizde bulunan dosyaları değiştirmemiz, silmemiz, ya da yeni dosyalar yaratmamız mümkün. Php de dosyalar ile ilgili işlemler yapacağımız zaman bilmemiz gereken belli başlı fonksiyonlar bulunmaktadır. Bunlardan birincisi,

fopen() : fopen fonksiyonu Php ile elimizdeki dosyaları açmamızı sağlar.

<?
        $dosya=fopen("deneme.txt", "r");
?>

şeklinde bir sözdizimi bulunmaktadır. Fonksiyonun aldığı ilk parametre açılacak olan dosyanın adresini, ikinci parametre ise açılacak olan dosya üzerinde yapılacak olan işlemlere olan izinleri belirtmektedir.

  • r : Dosyaya okuma izni verilmesini sağlar. Dosyanın ilk satırından itibaren değerlendirmeye alır.
  • r+ : Okuma ve yazma izinlerinin verilmesini sağlar. Dosyanın ilk satırından itibaren değerlendirmeye alır.
  • w : Dosyaya yazma izninin verilmesini sağlar. Eğer dosyanın içi boş değilse içindeki herşeyi siler. Eğer o adı yaşıyan dosya mevcut değilse, kendisi oluşturur.
  • w+ : Okuma ve yazma izinlerinin verilmesini sağlar. Eğer dosya boş değilse içindeki herşeyi siler. Eğer o adı taşıyan dosya mevcut değilse, kendisi oluşturur.
  • a : Ekleme izninin verilmesini sağlar. Dosyayı açarak sonuna ekleme yapılmasını için gerekli izinleri verir. Eğer o adı taşıyan dosya mevcut değilse kendisi oluşturur.
  • a+ : Ekleme ve okuma izinlerinin ikisinin de aynı anda verilmesini sağlar. Dosyanın içeriğini değiştirmeden dosyanın sonuna ek yapmamızı sağlar. Eğer o adı taşıyan bir dosya mevcut değilse kendisi oluşturur.
  • x : Sadece yazma izininin verilmesini sağlar ve yeni bir dosya oluşturmaya yarar. Eğer o adı taşıyan dosya bulunuyorsa FALSE döner.
  • x+ : Yazma ve okuma izinlerinin aynı anda verilmesini sağlar ve aynı şekilde yeni bir dosya oluşturur. Eğer o adı taşıyan dosya bulunuyorsa, FALSE döner.

fclose() :fopen() fonksiyonu ile açtığımız dosyayı kapatmaya yarar.

<?
        $dosya=fopen("deneme.txt", "r");
       
        //çalıştırılacak kodlar.
       
        $fclose($dosya);
?>

şeklinde bir kullanımı vardır. Tek yapmamız gereken dosyayı açarken vermiş olduğumuz değişkenin aynısını kapatırken de göstermeye dikkat etmek.

feof() : Açtığımız dosyadaki tüm bilgileri okuyup satırın sonuna gelip gelmediğimizi kontrol eden fonksiyondur. w, a ve x izinlerini verdiğimiz bir dosyada okuma işlemini gerçekleştiremediğimiz için foef() fonksiyonu da kullanamaz duruma geliyor. Uzunluğunu bilmediğimiz dosyaları okumakta kullanılan çok faydalı bir fonksiyondur.

fgets() ve fgetc() : Bu iki fonksiyon da açmış olduğumuz dosyaların içeriklerini okumaya yarar. fgets() fonksiyonu dosyayı satır satır okurken, fgetc() fonksiyonu dosyayı karakter karakter okur. Kullanımlarına gelince;

<?
                $dosya=fopen("deneme.txt","r");
                       
                        while(!feof($dosya))
                        {
                        echo fgetc($dosya);
                        }
               
                fclose($dosya);
?>

ve

<?
                $dosya=fopen("deneme.txt","r");
                       
                        while(!feof($dosya))
                        {
                        echo fgets($dosya);
                        }
               
                fclose($dosya);
?>

şeklindeki bir kullanımda "deneme.txt" dosyasına okuma izni verip, sonra da dosyanın sonuna gelinceye kadar while yapısını kullanarak okuduk, ve ekrana yazdırdık. Tek farklı yönleri yukarıda da dediğimiz gibi fgets() fonksiyonu satır satır okuyor, fgetc() fonksiyonu ise karakter karakter okuyor.

file(): Bir dosyanın içeriğini dizinin içerisine aktaracağımız zaman kullandığımız fonksiyondur. Dosyanın içerisindeki verileri satır satır okuyarak her bir satırı dizinin bir elemanı olarak kaydetmemizi sağlar. Dosyanın içerisinde boş satır varsa onları da olduğu gibi boş satır olarak diziye aktarır.

Kaynak Uğur Kahraman, Ömer Mercaner

32,684 Okunma Henüz yorum yapılmamış 30/12/2007 13:36:25

Yorumunuzu Ekleyin
$_FILES Yorumları +4 Yorum
  • yagiz
    1
    yagiz
    güzel bir ders , teşekkür ederim
    29 Haziran 2010 00:32:32, Salı
  • Ali İmran
    1
    Ali İmran
    _FILES boş olup olmadığı nereden anlaşılır nasıl kontrol edebilirim boş olup olmadığını
    25 Mart 2013 18:07:43, Pazartesi
  • Hasan Uğur Dalıç
    1
    Hasan Uğur Dalıç
    @Ali imran, is_uploaded_file fonksiyonu ile kontrol edebilirsin..
    07 Nisan 2013 13:35:32, Pazar
  • Deniz
    1
    Deniz
    Yüklenen resmi yeniden adlandırmak için ne yapmamız gerekli?
    18 Şubat 2015 00:28:19, Çarşamba

Kurallı İfadeler (regex Engine)

Bir regex'in gerçekte nasıl çalıştığını bilmek daha efektif çalışan regex ifadeleri oluşturmamızı ve regex'leri daha isabetli oluşturmamızı sağlar. Bu yazımızda oluşturduğunuz regex ifadelerinin neden beklediğiniz sonuçları vermediğini ve umduğunuz eşleşmeleri yerine getirmediğini öğreneceksiniz. Bu da bizim tabir yerindeyse daha az kafa patlatmamızı ve daha az zaman harcamamızı sağlayacaktır.

42,477 Okunma 1 Yorum 14/07/2007 05:23:11

Nesneye Yönelimli Php

Classlarla ilgili ingilizce bir makale

35,326 Okunma Henüz yorum yapılmamış 06/01/2008 11:24:59

PHP ile PDF dosya oluşturmak

Php ile yeni bir pdf dosyası oluşturmak : Öncelikle php ile pdf işlemleri yapmak için bir pdf kütüphanesine ihtiyacınız olacak

34,019 Okunma Henüz yorum yapılmamış 06/09/2007 01:22:38

PHP nedir?

HTML kodlarının arasına yerleştirilmiş php kodlarından ayrıştırıp işleyerek sonuçta saf HTML formatında bir çıktı üretmek ve Web sunucusuna iletmektir.

33,233 Okunma Henüz yorum yapılmamış 26/09/2011 14:50:52

Oop - Nesne Yönelimli Programlama

Artık ister istemez her programcının bulaştığı bu teknik hakkında sayısız makale yazılmıştır bu güne kadar. Bu makale de onlardan biri

26,734 Okunma 1 Yorum 06/01/2008 11:26:55

Php ile Oturum Yönetimi (SESSION)

Türkçesi oturum anlamına gelen session bilgilerin saklanması için kullanılan mantıksal bir nesnedir.Session oturum yönetimini kullanarak şifreli sayfalar oluşturarak ve bu sayfaları belirlediğiniz kullanıcıların görmesini sağlayabilirsiniz.

26,503 Okunma Henüz yorum yapılmamış 22/05/2013 16:29:40 22/05/2013 16:29:55

$_SERVER

$_SERVER host bilgileri, header bilgileri, yollar ve script yolları gibi bilgileri içeren bir dizidir. Bu dizideki değerler web server tarafından üretilir. Tüm server yazılımlarının, tüm değerleri atayacağına dair bir kesinlik yoktur. Yazılım bazılarını atamayabilir, veyahut burada anlatılacak değerlerin haricinde değerler ekleyebilir

26,475 Okunma Henüz yorum yapılmamış 23/10/2007 00:51:55

Xampp Kurulumu

Xampp apache, mysql, php ve phpmyadmin için kolay ve basit kurulum sağlayan bir uygulamadır.

25,502 Okunma Henüz yorum yapılmamış 19/12/2011 10:00:36

Verileri doğrulamak için PHP ile filtreleme işlemleri

Ziyaretçilerden gelen verilerin istediğimiz formata uygunluğunu kontrol etmeliyiz ki, güvenlik açığı yaratmayalım. E-postaları, web adreslerini, bilgi girişlerini ve dahasını Her birine uygun farklı fonksiyonlar yazıldı bu vakte kadar. Ancak PHP 5.2.0 ve üstü sürümlerde bu fonksiyonlara gereksinim azaldı. Çünkü PHP filtreleme fonksiyonları standart oldu.

24,762 Okunma Henüz yorum yapılmamış 02/12/2008 04:19:24

Php İle Excel Dosyası Oluşturmak

Genelde, herhangi bir biçimlendirme söz konusu olmadığında, veritabanındaki bir bilgiyi ya da başka bir tabloyu excel ortamına aktarmak için csv yöntemini kullanırım. Bu yöntem herkesin bildiği gibi, her sütunu tab ya da noktalı virgül gibi bir karakterle ve her satırı da enter karakteri ile bölmekten ibaret. Ama biçimlendirme söz konusu olduğunda, mesela sütunlara bir genişlik vermek, yazıları bold yapmak, bazı hücreleri sayı ya da para tipine çevirmek gibi biçimlendirmelerde bu yöntem işe yaramamakta.

24,518 Okunma 1 Yorum 22/07/2008 01:35:17

$_ENV

24,351 Okunma Henüz yorum yapılmamış 31/12/2007 09:46:00

En iyi 25 php template motoru

Php tabanlı web siteleri dizayn ederken, php kodlarını html kodlar arasına gömeriz. Fakat gün gelir bu kodları düzenlemek istediğimizde çok büyük bir çaba gerektirir. Bu tarz durumlarla başa çıkabilmek için ve daha kararlı bir sistem kodlamak için tema sistemleri geliştirebilirsiniz. Tema sistemi ya da motorlarının asıl amacı, php kodları ile html kodlarını birbirinden ayırmaktır. Böylece hangi kod üzerinde değişiklik yapmanız gerekiyorsa, kendisine ait dosyalarını açarak bu işlemi gerçekleştirebilirsiniz

24,045 Okunma Henüz yorum yapılmamış 16/02/2008 01:35:10

Php Mysql to XML

Bu yapıyı geliştirerek mysql veritabanınızdaki datalarınızı xml standartlarına dönüştürebilirsiniz.

23,680 Okunma Henüz yorum yapılmamış 05/10/2008 01:56:47

Dizi Tanımlamaları

PHP’de array tanımlayıcısını kullanarak içerisinde elemanları yerleştirmek yoluyla ya da index numarasını köşeli parantezler içerisinde belirterek atama yaparak dizi oluşturmak mümkündür

23,431 Okunma Henüz yorum yapılmamış 23/10/2007 00:36:18

Harici Dosya İnclude

İnclude kullanımı ve örnekler

23,304 Okunma Henüz yorum yapılmamış 14/04/2008 01:42:12

$_REQUEST

$_GET, $_POST, ve $_COOKIE değişkenlerini içeriğinden meydana gelen çağrışımlı bir dizidir. Bu değişken bir superglobal olduğu için tüm alanlarda (scope) geçerlidir ve bundan dolayıdır ki global $_REQUEST ; şeklinde bir tanımlamaya ihtiyaç duymaz. Eğer register_globals değişkeni php. İni de ayarlanmışsa bu değişken her yerde (Global Scope) kullanılabilir

22,141 Okunma Henüz yorum yapılmamış 24/12/2007 00:16:58

if Kullanımı

20,067 Okunma Henüz yorum yapılmamış 09/04/2012 10:31:35 20/09/2014 18:01:36

Php Regular Expression

İngilizce bir makaledir.

19,812 Okunma Henüz yorum yapılmamış 27/03/2008 13:38:11

Yükleniyor...